Kiedy w zimowe popołudnie odwiedziłem moich znajomych i gdy siedzieliśmy w pokoju popijając herbatę, nagle usłyszeliśmy silne uderzenie w szybę okna. Tak jakby ktoś rzucił jakimś przedmiotem. Gospodyni domu tylko głośno westchnęła: – Ojej, to chyba znowu to samo… Od razu domyśliła się, o co może chodzić.
Zaraz po tym incydencie zaniepokojeni ruszyliśmy w stronę okna i okazało się, że domysły gospodyni się sprawdziły. Na zaśnieżonym balkonie leżał martwy ptak. Chwilę wcześniej wpadł on w locie na szybę. Uderzył z takim impetem i tak nieszczęśliwie, że natychmiast zginął. Wyszliśmy na balkon, mając jeszcze nadzieję, że ptak tylko omdlał, znajduje się we wstrząsie i uda się go uratować. Ale nic tego. Nie żył. To był czarny kos, samczyk, z charakterystycznym żółtym dziobem.
Kosy występują w całym kraju, ale zimą tylko ich część pozostaje tutaj. Znane są z miłych koncertów śpiewaczych, które można usłyszeć od końca lutego.
– To już drugie takie zdarzenie u nas w tym roku – opowiada żona kolegi. – W podobny sposób zabił się ptak latem. Wtedy to był szpak. Nie wiem, dlaczego tak fatalnie u nas lądują…
Okazuje się, że wcześniej u moich znajomych też dochodziło do zderzeń ptaków z szybą balkonowego okna, ale wtedy udawało im się przeżyć. Być może ptaki uderzały bokiem, z mniejszą siłą, trudno powiedzieć. Niewykluczone też, że odnosiły poważne obrażenia wewnętrzne i chociaż po zderzeniu odlatywały w szoku, później w innym miejscu spadały na ziemię.
Na pewno takich przypadków w całym mieście jest znacznie więcej, gdyż ptaki nie widzą szklanych powierzchni, a czysta szyba jest dla nich niewidoczna. Zderzenia są trzecią najważniejszą przyczyną śmierci naszych latających przyjaciół.
W Tarnowie liczba ptasich ofiar szklanych zasadzek nie jest jeszcze tak duża jak w wielkich aglomeracjach, tam, gdzie buduje się sporej wielkości przeszklone budynki, łącznie z drapaczami chmur. W Ogólnopolskim Rejestrze Kolizji Fundacji Szklane Pułapki widnieje bilans ponad 3 tys. kolizji w samej tylko Warszawie w ciągu czterech lat. Większość ptaków ginie na miejscu albo odnosi takie obrażenia, jak na przykład uraz obręczy barkowej u jerzyków, że trzeba je uśpić.
W przeszłości, gdy w Tarnowie zaczęło się pojawiać coraz więcej przezroczystych ekranów akustycznych rozlokowanych wzdłuż dróg, mieszkańcy alarmowali o wielu martwych ptakach, które ginęły w zderzeniu z przeszkodą. Chodziło głównie o ekrany na al. Jana Pawła II. W mediach społecznościowych pojawiały się liczne zdjęcia skrzydlatych istot, które rozbiły się o bariery. Bywało, że w ciągu jednego dnia znajdowano w tamtej okolicy po kilka nieżyjących ptaków. Zagrożeniem dla nich były także szklane wiaty na przystankach autobusowych.
W końcu doszło do oznaczenia ekranów, co ograniczyło skalę tego niepokojącego zjawiska. Warto przy okazji przypomnieć, że za nieskuteczne uznaje się naklejki sylwetek przypominających ptaki drapieżne. Standardem stały się poziome lub pionowe czarne paski umieszczone w równej odległości.
– Jeśli często dochodzi do zderzeń ptaków z szybami w oknach mieszkań, to można podejrzewać, że zamontowane zostały szyby refleksyjne, w których odbija się otoczenie – mówi dr Ewa Zyśk – Gorczyńska, przyrodniczka z Fundacji Szklana Pułapka. – Ptak ulega złudzeniu optycznemu i łatwo rozbija się o przeszkodę. Żeby zapobiegać tego typu zdarzeniom, można zdecydować się na zastosowanie powłoki antyrefleksyjnej albo umieszczenie na szybach różnego rodzaju naklejek. W przeciwnym razie przykre zdarzenia z ptakami będą się powtarzać.
Zapewne sporo prawdy jest w tym, co mówi Ewa Zyśk – Gorczyńska, ale raczej mało prawdopodobne, by właściciele mieszkań, dbając bardziej o estetykę, chcieli oklejać szyby w swoich oknach.
